شرح بیماری
آترواسكلروز (تصلب شرایین) عبارت است از یك گونه بسیار شایع از تصلب شرایین كه طی آن رسوباتی به نام پلاك در دیواره رگ‌هایی كه خون حاوی اكسیژن و سایر موادمغذی را از قلب به سایر بخش‌های بدن می‌برند، تشكیل می‌شوند. آترواسكلروز می‌تواند باعث آسیب كلیوی، كاهش خونرسانی به مغز و اندام‌ها، و بیماری رگ‌های قلبی شود. آترواسكلروز یكی از علل عمده سكته مغزی و قلبی است. شروع آن می‌تواند در سی و چند سالگی باشد. شیوع آن تا سن 45 سالگی در مردان بیشتر است. اما پس از یائسگی، شیوع آن در زنان افزایش می‌یابد.
علایم شایع
تا زمانی كه آترواسكلروز به مراحل پیشرفته نرسیده باشد، اغلب بدون علامت است. بروز علایم بستگی به این دارد كه خونرسانی كدام قسمت بدن كم شده، و شدت و گسترش بیماری در چه حد است.
گرفتگی عضله، وقتی كه رگ‌های پا درگیر شده باشد.
آنژین صدری یا حمله قلبی، وقتی رگ‌های قلبی درگیر شده باشند.
سكته مغزی، یا كاهش ناگهانی و موقت خونرسانی به مغز اما بدون بروز سكته، در صورتی كه رگ‌هایی كه به گردن و سپس مغز می‌روند درگیر شده باشند.
علل
تكه‌های بافت چربی‌دار، كه حاوی لیپوپروتئین كم‌چگال (همان كلسترول بد) هستند و به دیواره سرخرگ آسیب می‌رسانند، اغلب در محل اتصال و انشعاب سرخرگ‌ها رسوب می‌كنند. تشكیل این رسوبات شاید حتی در اوایل جوانی آغاز شود. بافت پوشاننده دیواره داخلی سرخرگ در این نقاط اتصال و انشعاب، مواد چربی موجود در خون را به دام می‌افكند. با تجمع مواد چربی، انعطاف‌پذیری سرخرگ كم و فضای داخلی آن تنگ‌تر می‌شود. در نتیجه جریان خون مشكل پیدا می‌كند. از طرفی این رسوبات ممكن است شكاف بردارند یا پاره شوند و روی آنها لخته خونی تشكیل شود كه در نتیجه، رگ مسدود می‌شود.
عوامل تشدید كننده بیماری
فشارخون بالا
كلسترول بالا (بالا بودن غلظت لیپوپروتئین كم چگال [كلسترول بد] و پایین بودن غلظت لیپوپروتئین پرچگال (كلسترول خوب).
سن بالای 60 سال
جنس مذكر
استرس
دیابت شیرین (مرض قند)
چاقی؛ كم‌تحركی
سیگاركشیدن
تغذیه نامناسب (خوردن چربی و كلسترول به مقدار زیاد)
سابقه خانوادگی آترواسكلروز
پیشگیری
ترك سیگار
توصیه‌هایی كه در قسمت رژیم غذایی آمده است را رعایت كنید. كودكان و نوجوانانی كه والدین آنها دچار آترواسكلروز هستند نیز از رژیم كم چربی سود خواهند برد.
به طور منظم ورزش كنید.
حتی‌المقدور استرس را كاهش دهید و به سطح قابل كنترل برسانید.
اگر دیابت یا فشارخون بالا دارید، برنامه درمانی مربوطه را به دقت رعایت كنید.
عواقب مورد انتظار
این بیماری در حال حاضر علاج‌ناپذیر است. اما به تازگی گزارشات زیادی رسیده مبنی بر این كه درمان مجدانة عوامل خطر این بیماری می‌تواند تا حدی انسداد را كاهش دهد. بدون درمان، عوارضی پدید خواهند آمد كه نهایتاً به مرگ منتهی خواهند شد.
تحقیقات در زمینه علل و روش‌های درمانی این بیماری ادامه دارند.
عوارض احتمالی
سكته قلبی
سكته مغزی
آنژین صدری
بیماری كلیوی
نارسایی احتقانی قلب
مرگ ناگهانی
درمان
اصول كلی
آزمایشات تشخیصی ممكن است شامل موارد زیر باشد: نوار قلب، آزمون ورزش، آزمایش خون از نظر كلسترول كلی، خوب و بد، قندخون، و نیز عكس‌برداری از قفسه سینه و عروق
ترك سیگار
برای بعضی از بیماران كه خطر در مورد آنها زیاد است، جراحی انجام می‌شود: بازكردن رگ با بادكنك‌های مخصوص در مورد رگ‌های تنگ شده؛ و سایر روش‌های جراحی مانند تعویض رگ بیمار با سیاهرگ یا رگ‌های مصنوعی.
داروها
به دلیل اینكه كار از كار گذشته و آسیب قبلاً وارد شده است، هیچ داروی رضایت‌بخشی برای درمان آترواسكلروز وجود ندارد.
در تحقیقات اخیر مشخص شده است كه پایین آوردن سطح كلسترول در كسانی كه كلسترول خونشان بالا است، می‌تواند طول عمر را افزایش دهد. اگر شما علایم یك اختلال ناشی از آترواسكلروز را دارید، و رژیم غذایی و ورزش در كاهش كلسترول مؤثر واقع نشده باشند، شاید برای شما داروهای ضدچربی تجویز شود.
برای درمان مشكلات همراه آترواسكلروز (مثلاً فشار خون بالا، یا بی‌نظمی‌های ضربان قلب) ممكن است تجویز داروهای دیگر ضروری باشد.
در برخی تحقیقات مشخص شده است كه آسپیرین و ویتامین ـ ای ممكن است خطر سكته قلبی را كاهش دهند. با پزشك خود در مورد اینكه آیا تجویز آنها برای شما لازم است یا خیر مشورت كنید.
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
معمولاً محدودیتی برای آن وجود ندارد. البته میزان فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری بستگی به وضعیت عمومی سلامت و وجود بیماری‌های دیگر دارد.
رژیم غذایی
رژیم غذایی باید كم چرب، كم نمك و پرفیبر باشد. مصرف غلات، میوه‌ها و سبزیجات تازه را افزایش دهید.
درچه شرایطی باید به پزشك مراجعه نمود؟
اگر شما یا یكی از اعضای خانواده تان دارای عوامل خطر بروز آترواسكلروز هستید و تمایل دارید از این بیماری پیشگیری كنید.
نظرات شما عزیزان:
آمار
وب سایت:
تبادل
لینک هوشمند